Emeritus ne demek? Emeritus profesör ne anlama gelir?

Emeritus Nedir?

“Emeritus” terimi, Latince kökenli bir sözcüktür. Latince “emerere” fiilinin geçmiş zaman ortacı (past participle) olan “emeritus”, “hizmetini tamamlamış” anlamına gelir. Latince “e-” (dışarı, -den) öneki ve “merere” (hizmet etmek, hak etmek) kökünden oluşur. 17. yüzyılın başlarından itibaren “görev süresini tamamlamış, yeterli hizmeti vermiş” anlamında kullanılmaya başlanmıştır. Latince’de dişil karşılığı “emerita” (/ɪˈmɛrɪtə/) olsa da, İngilizce’de genellikle “emeritus” sözcüğü cinsiyet ayrımı gözetilmeksizin kullanılır. Bazı üniversitelerde cinsiyet-nötr bir terim olarak “emerit” de kullanılmaktadır.

Emeritus’un Akademik Bağlamdaki Kullanımı

Akademik dünyada “emeritus” (veya “emerita”), genellikle bir üniversite veya yükseköğretim kurumundan emekli olan ancak önceki unvanını kullanmaya devam etme hakkı verilen seçkin akademisyenler için kullanılan onursal bir unvandır. En yaygın kullanımı “profesör emeritus” (veya “emeritus profesör”) şeklindedir.

Bazı ülke ve kurumlarda bu unvan, belirli bir rütbede emekli olan tüm kişilere otomatik olarak verilirken, diğerlerinde emeklilik sırasında seçkin performans (genellikle araştırma alanında) gösteren kişilere seçici olarak verilen bir onur işareti olarak kalır.

 

Farklı Ülkelerdeki Uygulamalar

Amerika Birleşik Devletleri

ABD’de, genellikle bir eğitim kurumundan iyi durumda emekli olan, tipik olarak en az beş yıl görev yapmış bir “Professor of the Practice” veya “Professor in Residence” unvanına “Professor Emerita” veya “Professor Emeritus” unvanı verilebilir. Bazı üniversitelerde erkekler ve kadınlar için cinsiyet-nötr “Professor Emerit” unvanı da kullanılmaktadır.

Birleşik Krallık

Birleşik Krallık’ta, “Professorial Chair” unvanına sahip ve iyi durumda emekli olan akademisyenlere emeritus unvanı verilir. Sistemlerin çoğunda, bu unvan iyi durumda emekli olan tüm profesörlere verilirken, bazılarında özel bir karar veya oylama gerektirir.

Diğer Kullanımlar

Emeritus unvanı sadece akademik dünyada değil, dini kurumlarda (örneğin emekli piskoposlar için), iş dünyasında (şirket kurucuları veya uzun süre CEO olarak görev yapanlar için) ve hatta siyasi alanda da (ABD Senatosu’nda azınlık partisinden daha önce başkan pro tempore olarak görev yapmış senatörlere) kullanılmaktadır.

Türkiye’deki Karşılığı ve Uygulaması

Türkiye’de “emeritus profesör” terimi, “onursal profesör” anlamında kullanılmaktadır. Çeşitli nedenlerle emekli olan, ancak akademik çalışmalarını sürdüren kişilere verilen bir unvandır.

İstanbul Bilgi Üniversitesi gibi bazı Türk üniversitelerinde, Emeritus Profesörlük unvanı şöyle tanımlanmaktadır:

“Emeklilik yaşına gelmiş ancak bilgisi, birikimi, uluslararası saygınlığı ve ilişkileriyle daha çok uzun yıllar hem akademisyen, hem de öğrencilere yol göstermesi bir kazanım olacak hocalara tevdi edilen bir statüdür. Böylelikle, kıdemli bir profesörün ders yükü ile kısıtlanmaksızın, akademik yaşamlarını üniversitede sürdürmeleri, genç akademisyenler ve öğrencilerle daima birlikte olmaları, ofislerini muhafaza etmeleri, birikimleriyle üniversitenin gelişimine ışık tutmayı sürdürmeleri hedeflenmiştir.”

Related Posts

Bakan Tekin’den LGS tartışmalarıyla ilgili açıklama: Soruları bizim okullarımızdan öğretmenlerimiz hazırlıyor

Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, LGS tartışmaları ile ilgili açıklama yaptı. Tekin, “Soruları bizim okullarımızdan öğretmenlerimiz hazırlıyor. Sonrasında ihtiyaç duyulursa akademik anlamında üniversitelerden öğretim üyelerine soruların bilimselliğiyle ilgili hakemliğine başvurulduğu olabilir. 29 kişi hakkında soruşturma açıldı. Bunun içinde farklı kamusal görevi olanlar da var. Hepsi soruşturmanın selameti açısından valilik tarafından görevden uzaklaştırılmış durumda” dedi.

Nilüfer, 1 Ağustos’ta Harbiye’de müzikseverlerle buluşuyor

Nilüfer, 1 Ağustos’ta Harbiye’de müzikseverlerle buluşuyor

15 Temmuz resmi tatil mi? 15 Temmuz’da özel sektör ve bankalar çalışıyor mu? 2025 resmi tatil takvimi

15 Temmuz resmi tatil mi olacak, sorusu Temmuz ayının üçüncü haftası yaklaşırken milyonlarca kamu ve özel sektör çalışanının gündeminde yer alıyor. Bu sene de 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü’nde yurt genelinde anma törenleri ve etkinlikler düzenlenecek. Pazartesi gününe denk gelen 15 Temmuz’da resmi kurumların çalışma durumuna göre planlarına yön verecek olanlar, resmi tatiller takvimine yoğunlaştı. Kurban Bayramı sonrası 15 Temmuz tatiline yönelen özel sektör çalışanları, bu tarihte çalışmaları durumunda mesai ücreti alıp almayacaklarını da merak ediyor. Mevzuata göre resmi tatil günlerinde kamu kurumları kapalı oluyor. Peki, 15 Temmuz tatil mi, yarım gün mü, bankalar çalışıyor mu? 15 Temmuz hangi gün? İşte, o konular hakkında ayrıntılı bilgiler.

Antik dönemden bugüne uzanan yerel lezzetler: 07/07 Gastrofest’in beşincisi Antalya’da düzenlendi

Antik dönemden bugüne uzanan yerel lezzetler: 07/07 Gastrofest’in beşincisi Antalya’da düzenlendi

LGS tercih dönemi başlıyor: Nelere dikkat edilmeli?

Liselere Geçiş Sistemi (LGS) sınavı sonuçlarının 11 Temmuz Cuma günü açıklanması bekleniyor. Tercih dönemi ise 14 Temmuz’da başlayacak ve 24 Temmuz’da sona erecek. Sadullah Oğuz da bu sürecin sadece bir okul tercihi değil, aynı zamanda bir yaşam tercihine dönüştüğünü söyleyerek “Tercih süreci öğrencilerimiz için sadece bir okul seçimi değil, hayatlarında verdikleri ilk önemli kararlardan biridir. Öğrenciler bu süreçte yalnızca bir okul değil, aynı zamanda bir yaşam ortamı seçiyor” dedi.

Yapay zeka çocuklarda yaratıcılık becerisini nasıl etkiliyor?

Neredeyse her yaş grubundan çocuk, gün içerisinde yapay zeka araçlarıyla etkileşim içerisine giriyor.